2014年12月25日木曜日

白兴安:呼格吉乐图的眼睛


         看过呼格吉乐图相片的人,一定会记住那双忧郁的眼睛。

        母亲说,呼格吉乐图很少有笑容,性格内向,但有爱心,平时经常帮助母亲做家务。

        如果他继续得到亲人朋友的呵护,如果他不断收获机遇和希望,如果他遇到了把爱奉献给他的姑娘,他的眼睛一定会明亮起来,那是一双秀气的眼睛。

        他没听朋友的劝告去报案了,那是未染尘垢的天良在驱使。

        他被子弹穿透胸膛前,他那双绝望的眼睛,在刑车上看见自己同样绝望的母亲。“相顾无言,惟有泪千行”。母亲说呼格吉乐图没能说出一句话,能让他出声吗?这善良的母亲。

       呼格吉乐图用那双忧郁秀气的眼睛,望着今天演绎的一切,望着在自己坟前痛不欲生的母亲,他还想有来生吗?他如果能选择,会托生在哪里?还会是这块土地吗?

      孩子,当这篇文字发送时,特意选择了绿色字体,你明白吗?也许,你那里有自由的草原。

 
(二)

       一样,我也是案板上的肉坨。

       可是,你那双忧郁秀气的眼睛,却在我的面前闪现,凝视。

       孩子,你在想什么,你想说什么?听我一声劝,在自己的坟头跟额吉告别吧,别再回头,别再留恋。

       孩子,让你的灵魂飞吧,飞向远方,别再回头,别再留恋,你应该清楚,哪里在召唤你,哪里才是你的来世。

       孩子,在那里,才能给你清澈明亮的眼睛,在那里,才有你自由的人生,自由的欢歌。

      孩子,让你的灵魂飞吧,别再回头,别再留恋,在那里,才有你生命的本源。

http://blog.sina.com.cn/s/blog_65ddf1930102vbtx.html

舒泥:蒙古高原



山,
线条柔软、平缓、博大,
毫不险峻,宏伟得可以依靠,
像蒙古男人的温柔。

水,
弱小、清澈、不辞劳苦,
养育着广袤无垠的土地,
像蒙古女人的坚强。

天空,
风是坚硬的,雨是坚硬的,
雪是坚硬的,晴朗也是坚硬的,
像父亲刚毅的面孔。

大地,
水是柔软的,草是柔软的,
河流百转千回,原野丝绸般美丽,
像母亲温暖的胸怀。
 
这是蒙古高原,
有柔软的外表和坚强的心的土地;
这是蒙古人的家园,
生长着外形彪悍内心柔软的民族;
这是蒙古高原,
用风暴庇护游牧的子民的家园;
这是游牧人的故乡,
养育出高贵大方又细腻动人的人民

http://blog.sina.com.cn/u/1477671840

2014年11月26日水曜日

2014年10月31日金曜日

王力雄为《没有墓碑的草原——蒙古人与文革大屠杀》撰序:所有汉人都该读的书



所有汉人都该读的书——《没有墓碑的草原——蒙古人与文革大屠杀》
/王力雄
谈到民族问题,即使是汉人中认可普世价值的知识分子,包括民主派人士,流行观点也是将少数民族遭受的灾难归于专制政治迫害,不承认是汉人广泛参与其中的民族压迫。他们通常的说法是,汉人同样深受专制政治之害,因此各民族人民之间没有矛盾,只要共同争取实现民主,一切问题就会迎刃而解。
杨海英教授的书《没有墓碑的草原——蒙古人与文革大屠杀》,以精细的田野调查和考证,通过众多亲历者的讲述,展示了蒙古人遭受的苦难不仅仅来自专制政权,同时有大量普通汉人和政权一道,对蒙古人实施了灭绝性迫害。
的确,汉人也遭受专制权力压迫。大量文献记载了汉人在文革中的遭遇,同样骇人听闻,一点不比少数民族的苦难少。但是这并不能改变汉人参与了迫害少数民族的事实,也不能因此不承认存在民族压迫。直到今天也能看到类似现象——新疆汉人在其他问题上对当局有各种不满,一涉及民族问题便与当局成为同盟,即使有批评也是对镇压不够强硬的抱怨。新疆生产建设兵团那些从内地农村招的临时农工,平时受尽大小贪官欺压,满腔怨恨,一旦有镇压当地民族的行动,却会兴奋有加,摩拳擦掌地请战。
汉人对曾经参与过迫害少数民族的事实,解释往往是专制政权的唆使和指派。杨海英教授书中写到目不识丁的汉人流民组成“贫下中农毛泽东思想宣传队”,以“挖肃内人党”之名杀戮蒙古人,那的确是由当局专门组织和调集的,然而并不能因此就推脱掉个人责任。那些汉人农民虐杀蒙古人时的百般花样和残酷手法,不可能都是出自政权的具体设计和一一指点,很多正是参与者的主动所为甚至“创新”。当他们从中得到生杀主宰的快感时,他们的灵魂已经和魔鬼合为一体。
事后把一切责任推给专制政权,和中共把在文革犯下的罪行都推给“四人帮”一样。那不是对问题的解释,而是对问题的混淆;那不是对历史的反省,而是只要还有下一次就会照样重演。
有些人用世故的姿态劝告——何必去挖那些残酷历史,导致民族之间更加仇恨?伤口应该盖在纱布之下愈合,而不是暴露出来。彼此都往前看,已经发生的就让它过去,才能实现和解走向未来。然而事实不会是这样。加害者希望其加害被忘记,受害者却不会忘记。加害者闭口不提曾有的加害,或把责任推得干干净净,首先就说明没有反省,也就永远不会获得受害者原谅。和解与真相是不可分的二位一体。对没有忏悔和反省的加害者,受害者凭什么接受和解?
问题还在于,今天汉人对蒙古人的压迫仍然在继续。杨海英教授书中所写的文革虽然过去,但是另一种民族压迫却日益严重,规模更大,毁灭也更深。
2014年,我在内蒙古自治区驱车上万公里,到了内蒙古所有的盟、市。最感郁闷的是绝大多数所经之地根本看不到蒙古人和蒙古文化。除了个别点缀性的符号,几乎跟汉地毫无区别,处处挤满汉人和汉人的生意,所有城镇都充溢汉人的气息。让人惊叹毁灭竟然如此彻底,这难道不是另一场文化大革命吗?前一场文化大革命是杀人,这一场文化大革命杀的是文化。后一种杀戮没有血腥,却同样触目惊心,让人不寒而栗。曾经那样伟大辉煌、让世界震颤的蒙古哪里去了?几乎荡然无存!
而在这场对蒙古文化的杀戮中,比以往任何时候都有更多的汉人参与其中。今日内蒙古汉人数量是蒙古人的数倍,蒙古人只是总人口的零头。企业几乎都属汉人,市场被汉人操纵,上至汉人老板,下至汉人打工者,到处开矿垦荒。两千万内蒙古汉人的背后,还有千丝万缕联在一起的更多内地汉人。内蒙古是他们的矿场,是他们的粮仓,是他们的发财圆梦地,是他们的休假旅游地。而本地千年的蒙古文化和生活方式丝毫不被他们尊重珍惜,反被视为愚昧落后,极尽嘲笑蔑视,在发展之名下无情地摧毁。
至今,内蒙古的主体已彻底殖民化。只有在靠近蒙古国的边境地区才能找到少许蒙古感觉。百年来蒙古人在汉人逼迫下步步后退,已经到了退无可退的边缘。对蒙古人的灭顶之灾,直接参与或间接参与的汉人跟专制政权并无分别,都要负责。然而即使连汉人中的自由民主人士,往往也会有人将这种民族迫害视为是带给蒙古人的幸福。
汉人普遍认识到中国存在西藏问题、新疆问题,但是一般不认为存在内蒙古问题。20115月,西乌珠穆沁旗的蒙古族牧民莫日根为了阻挡煤矿拉煤车碾压牧场,被汉人司机故意用车压死,引发了波及内蒙古多地的抗议,虽被压了下去,却显示了多年积累的蒙古人怒火,终有一天会使内蒙古问题和西藏问题、新疆问题一样全面爆发。
莫日根事件三年后,我在莫日根死难的西乌珠穆沁旗,看到巨大的采矿场仍在草原上肆无忌惮地扩展。上百辆重型卡车如蚂蚁般来来往往倾倒尾矿,填平山谷,埋没草原,永远地改变着万年地貌。伟大的蒙古文明和历史正在被那些矿石渣压进不见天日的黑暗底层,万劫不复。
如果连中国的民主人士都对这种毁灭视而不见,既不反省,也不着手改变,即使未来中国真的民主化了,民族压迫何以就会消除?汉人会不会以民主投票的压倒多数,符合民主程序地决定在少数民族自古生息的家园继续占地掠财,谁要敢于阻挡就将其消灭呢?
希望杨海英教授的书能让汉人看到自身的历史责任,进而思考自身的未来责任。
为此,我要特地感谢把杨海英教授的著作翻译成汉文的刘英伯先生。促使他在八十岁高龄,把人生最后的数年光阴献给这本书的,正是出于他痛感“汉人太对不起蒙古人”。尽管他本人在文革也是九死一生,但他仍然有这个心:汉人欠蒙古人的,需要偿还。他和他的女儿一道,翻译了这本书,老人家的真诚,拷问着我们。
20148月于北京
 
http://woeser.middle-way.net/2014/10/blog-post_30.html

2014年9月28日日曜日

杉山正明谈蒙元帝国


黄晓峰   发表于2014-07-27 08:21
 

从结果看,蒙古帝国虽出现在中华本土的北方,但却有着军事共同体的传统;那些以游牧民为主体的军事共同体此前已经建立了若干王朝。 


杉山正明像:李媛 绘



  杉山正明先生为日本京都大学大学院文学研究科教授,专治蒙元史、中亚史,著有《疾驰的草 原征服者》《蒙古帝国的兴亡》《忽必烈的挑战》等历史专著十余部。他的学术观点经常出人意料,引发很多争议。《上海书评》曾刊发姚大力教授的《一段与“唐 宋变革”相并行的故事》(2013年1月6日)、罗新教授的《元朝不是中国的王朝吗?》(2013年8月11日)等书评,对他的看法提出商榷。此次且看杉 山正明如何回应这些质疑。



您在著作中说元朝不是中国的王朝,似乎在暗示“中国”就等于“汉人居住的地区”。但是任何一个“中国的王朝”都不是单一民族的,而是一种包含了少数民族居住地的混合政体。是否辽金元史本身在给我们暗示出对“中国”的另一种理解?

  杉山正明:首先,中国的领土随着时代变迁逐渐变化,从整体来看不断扩大,最终才保有了现在的广大领域。另一方面,中国历代王朝并非每个都是由相 同的人种群体所构成,而是由复杂多样的人群与地域集合而成。总之,说中国是由各类人群在历史演变过程中聚集在一起而形成的多元复合体,恐怕再恰当不过。实 际上,这一特性并不仅限于中国,它还是贯穿了整个人类史的共通点。当今中国存在五十多个民族这一事实,或许可认为就是其证据吧。

  从结果看,蒙古帝国虽出现在中华本土的北方,但却有着军事共同体的传统;那些以游牧民为主体的军事共同体此前已经建立了若干王朝。这些军事共同 体多次侵略所谓的中华大地,在成功征服并实施统治后,出现了一支人类史上罕见的强大的军事力量,以及以此为基础的超大领域的支配。这支军事力量吞并了拥有 巨大人力资源的中华领土后,一方面将其作为统治的中核重心地区,另一方面活用中华本土的经济、产业与技术等力量,结果它不仅囊括了东亚,甚至将更为广阔的 区域纳入其陆上版图,规模为人类史上之最。若详述其占有的领域,中亚的草原地带自不必说,还包括偏北方的俄国、广义上的伊朗及其周边、现在中东的东半,甚 至延伸到现在欧洲的西部,可以说占有了亚欧大陆的大半部分。

  其实,更早于吞并大陆前,蒙古已开始尝试海上扩张了。众所周知,它曾两度侵略日本(两次都遭遇失败,还策划了第三次侵略)。它除了向越南、占城 国和吴哥王朝一带,以及现在的马来西亚、印度尼西亚、斯里兰卡等国方面数次派兵征伐之外,还与攻入伊朗方面的旭烈兀国(忽必烈弟弟的所建)联合,在从东亚 海域到现伊朗方面广大的印度洋海域上,采取了直接控制东西海上航线的种种尝试。作为这一野心的结果,蒙古军还对现在属于印度尼西亚的满者伯夷政权发动了相 当正式的海上攻击。顺提一句,伊本-白图泰等的记录,可以为这一史实提供有力的参考。提到“海道”,人们通常认为是西方人所开拓;但实际上,杭州、泉州、 广州等忽必烈直辖的大元朝治下的港口城市,以及旭烈兀国所控制的波斯海岸一带的海湾城市,包括印度次大陆的东西区域,其存在是人类史上划时代的标志。

  总而言之,在大陆与大洋的西方,蒙古帝国展开了欧亚非一体化的扩张道路。再考虑到以达·伽马为首的欧洲人在印度洋的海上探险,以及蒙古之后的明清时代日益显著的海上航行,可以说一种前所未有的扩张主要是从亚洲方面展开的。这一点更值得我们注目。

  若综合考虑上面的说法,那么“元并非中国王朝”这一观念或许可说是对错各半。但作为接收中华领土的结果,蒙古政权进一步充实、扩大了中华本土, 这一点却是明白无误的事实。也正因为这一点,蒙古以后的明清两代政权,才得以保持了辽阔的版图。而另一方面,蒙古帝国作为一个联合体,领土确实远远超过了 中华国界,横跨了由四个属国构成的超大区域。或许可以说,在十三、十四世纪有关蒙古和中国的关系方面,呈现出了一种二律背反的侧面。


如果说“唐宋变革论”主要是基于中国中心的历史叙述的话,那么是否有可能在“唐宋变革”和“北族王朝史”之间找到一个历史叙述的平衡?

  杉山正明:迄今为止的研究,动辄从相互对立的角度来把握唐宋变革论和北族王朝史。而实际上,如田余庆所注意到的一样,在拓跋政权和其后的中华世 界中,多民族化和多元复合文化是显著同时进行的。其实,唐宋变革是令人刮目相看的演变。与这种变革的成果同步,北族王朝这一军事优先的混合体,实际也形成 了组织。结果,这两种变化并行不悖,相互影响,共同向着下一个历史阶段前进。

  高度评价南方繁荣的文化区域和那里的“文明主义”,而贬低北方的粗野和武力的军事优先主义,这不仅是中国学者的通病,日本的中国史学家也有此倾 向。所以,综合地把握两者,进而描画出一幅时代的立体画像,此点非常必要。也只有如此,才能体现出历史研究者的真正水准吧。至少我认为,圆融无碍地将以上 特征纳入历史叙述,是十分可能的。也惟有那种叙述,才是历史的原貌。

如果说我们可以在世界史的视角下来理解蒙元王朝的成功,那么应该如何在世界史的视角下来理解蒙元王朝的失败和迅速崩溃?蒙元的崩溃是许多偶然因素的集合,还是有一些内在的必然性?

  杉山正明:蒙古帝国的解体,在不同地域呈现出不同的样态,并不是一瞬间的全面灭亡。比如它在俄国全面崩坏后,又经过很长一段时间,俄国作为其自 身才首次拥有了独立性和一体性。俄国的学者尽量轻描淡写地对待蒙古造成的影响,这并不正确。毋宁说,俄罗斯直到近日,还背负着蒙古统治下的深暗阴影。从这 点至少可以说明,蒙古对俄国的支配,并非“短期内的失败”,而是产生了深远的影响。再比如,伊朗、中东方面的旭烈兀国(伊利汗国俗称),从表面上看已经解 体,但继承了其大部分区域的萨法维王朝,实际只不过是蒙古的后继国家而已。而作为其后身的卡扎尔朝,亦是如此。更有史实说,在以成吉思汗后裔之“驸马”闻 名的帖木儿取得统治权后,从欧亚大陆中部开始,扩张至俄罗斯及中东地区。如果他能多活一两年,也许这员老将率领的骑兵就要踏进永乐帝统治的大明帝国的领土 了。

  话又说回来,以蒙古帝国为中心的大元朝(即中国立场下的元王朝),看似比任何一个蒙古帝国的属国灭亡得都快。比如前面提及的永乐帝,通过占据旧 元朝的军国体系,做上了皇帝。如此观察,我们是否应该说,元王朝是在短期内覆灭的?不过,蒙古帝国的各个属国存活时间虽长短不一,但它们都在亚欧大陆东西 各个方向留下了深刻的痕迹。比如,众所周知,发兵自察合台汗国的巴布尔,创立了横跨阿富汗到印度的广阔帝国。作为一支蒙古政权,它与英国对印度的统治相互 重合,同以泰姬陵为首的著名建筑一起,长久存于后世。

  综上所述,“元王朝的失败和迅速崩溃”,只能说是一种着眼于中华领域的观点。而在欧亚史和世界史中,蒙古帝国则具重大意义。倘若眺望现在的北 京,北京也好北京城也好,其实绝大多数建筑物和城市建设,可以说都是蒙古帝国留下的遗产。总之,我们不得不说,“元王朝的失败和迅速崩溃”这种说法,多少 有些片面。另外还有一点不可忽视。就十三、十四世纪的科学水准而言,当时的运输、交通、通信系统还很不发达,难以支持横跨欧亚东西大陆这样一个巨大帝国和 巨大体系。但是,当时的蒙古势力不仅涵盖了大海,还控制了欧亚东西大陆的相当大的部分,显然,这在人类史上是一个巨大的飞跃。


您在《忽必烈的挑战》一书中提出,忽必烈塑造了世界历史上最早具有近代意义的“世界体 系”,蒙古帝国为这个世界体系提供了结构骨架和运转动力。蒙古所建立的“世界体系”和近现代的西方中心的世界体系是否有任何意义上的连续性?换句话说,是 否我们所生活的这个现代世界体系的最终出现,需要以近代之前的几次世界体系的出现为前提?

  杉山正明:二十多年前,我向世界提出了“蒙古时代”这一视角,如今看来,非但世界各国的主要研究者接受了这一提法,可以说作为世界史上的当然的 时代区分概念,也几乎得到了确立。具体来看,蒙古帝国在十三、十四世纪形成了人类史上版图最大的帝国,亚非欧世界的大部分在海陆两个方向上联系到了一起, 出现了可谓“世界的世界化”的非凡景象,从而在政治、经济、文化、商业等各个方面出现了东西交流的空前盛况。

  比如说,1375年阿拉贡-加泰罗尼亚联合王国(现在西班牙东北部一带,面临地中海的发达地区)马略卡岛出现了划时代的世界地图(拉丁语称为 Mappa mundi,意思是世界的纸片;英语通常称为“卡塔拉地图”,或者称为“加泰罗尼亚地图”),这如实地反映了时代的转换,可以说是那种东西交流的一个具体 结晶。该地图现在收藏于法国国家图书馆。1986年,在已故的让·奥班先生的协助下,我曾经对其进行过直接的精密查看与讨论。而且承蒙先生的特别关照,我 取得了该地图的彩色胶片,带回了日本。此后,以《大地的肖像》为首,在我的一系列著作、论文以及在世界各地进行的讲演中,我都阐述了这幅地图在人类史上的 值得注意的意义。

  另一方面,与西洋的这幅“加泰罗尼亚地图”不同,日本国内也有几幅世界地图。我在彻底调查存在于京都的“混一疆理历代国都之图”(西本愿寺所 藏)的同时,分析了与其有明显关联的数种世界地图。结果,对于长崎县岛原寺、本光寺所藏的同名地图,熊本县熊本市的本妙寺收藏的同名地图,以及天理大藏的 别名地图都进行了拍摄处理,进行了彻底的分析与讨论。另外,日本NHK与英国BBC电视台共同制作的国际特别节目《大蒙古时代》(The Great Mongol I~V,该节目在世界三十多个国家播放过,获得了很大的反响),我出任了监制一职。1992年,我首次将上述各种地图介绍给了世界。

  另外,我在出版《大蒙古国》的彩色插页版(角川书店)的同时,完成了我独自写的《改变世界史面貌的蒙古时代史素描》(角川丛书,2000年)。 在这本书中,我首次尝试将源于西洋的“加泰罗尼亚地图”与源于亚洲或者说日本的“混一疆理历代国都之图”系列的四种地图,一并进行了处理。此外,2005 年以来,我推进了我在职的京都大学与北京大学的学术交流活动。尤其在北京大学历史系等进行了数次特别讲演,对“加泰罗尼亚地图”系统的各种地图进行了详细 的说明。至少北京大学历史系的相关学者,应该明白了“加泰罗尼亚地图”所具有的特别意义。

  回过头来看,还有一个极其重要的方面。上述十三、十四世纪“蒙古时代”成立、展开之后,这一动向得到了延续。在十五至十七世纪的非洲-欧亚大陆 之上,俄罗斯的出现与扩大、图格鲁克王朝以后的印度次大陆的整合,以及横跨陆地与海洋的奥斯曼帝国的形成,这些都是与所谓的“近世”有直接关联的重大变 化。这种情形大体上意味着,比如说,我们可以在“后蒙古时代”这一命名下,将其综合性地理解、概括为非洲-欧亚大陆的后续展开。另外,这一“后蒙古时代” 的说法,是我和美国代表性的学者约翰·伍兹几乎同时提出来的。另外,就中华地域而言,在蒙古的撤退、帖木儿席卷与退潮的过程中,明清帝国得以形成,进入了 下一个时代。

  另一方面,所谓的西欧崛起这一现象的出现,竟然意外的晚。在恩里克航海王子的支持下,葡萄牙经过非洲到达亚洲海域的时间,是1487年。巴尔托 洛梅乌·迪亚士发现了风暴角,将其命名为好望角,进入了印度洋。不过,葡萄牙与西班牙并没有立刻直接控制中国海域。通览以上各种历史经过,即使我们说“世 界体系”,那首先也是以“蒙古时代”为开端,经过葡萄牙、西班牙等缓慢的海上扩展,在长期的变化中才得以形成。最终在1947年英军于印度撤退后,明显 的、巨大的一个“时代团块”暂时谢幕。如今,世界以美国为轴心因互联网等技术引发了通信革命,也可以说出现了“全球化的时代”。总之,从蒙古帝国开始,经 过三个或四个阶段,可以说如今正在形成真正的“世界体系”。


清史学者欧立德在《乾隆帝》一书中认为,乾隆朝确立了现代中国的基本元素,对近现代中国功不可没,似乎在暗示他是现代中国的创始者。在您看来,乾隆朝建立的这个体系具备世界体系的元素吗,为什么?

  杉山正明:欧立德对乾隆帝进行的评价,当然有其妥当的地方。不过,从最常识的角度来看,在康熙、雍正、乾隆三代当中,无论怎样考虑,在个人手腕这一点上,康熙帝都最为突出。另外,雍正帝乍看上去让人感觉不显眼,但他确立了法治,毫无疑问是一个优秀的统治者。

  与这两位先驱相比,乾隆帝自身的真实形象,并不显得明晰。相反,说句老实话,乾隆帝只是继承了康熙、雍正二人努力治世的结果,长期享受了那种安 定的太平盛世。乾隆帝这种形象很难否定。在普通的中国人看来,乾隆帝是清朝历史上首屈一指的幸运儿,是“好时代的幸运帝王”。在中国漫长的历史上,乾隆时 代得到了扩大的版图,维持了安定,但他也没有经过特别的辛苦,基本上在太平中度过一生,这可以说是时代使然。以此作为乾隆帝的功绩,其实未必。

  所以,国内外几乎没有发生什么大事,周边一带也没有出现什么大祸患,这只能说是幸运。以此为根据,将其视为“现代中国的创始者”,那历史学究竟 还要研究些什么?欧立德所说的乾隆朝的太平时代过后,中国不是立刻进入了各种风云突变的时代吗?因此,用类似“现代中国的创始者”这一概括一切的命名方式 畅快地谈论历史,这至少对我来说,有很难说服我的地方。

  不管怎么说,乾隆帝的治世确实是安稳和平,统治了广大的版图。但单单将乾隆拿出来赞美,还是让人无法理解。这么做,只能让康熙和雍正在九泉之下苦笑吧。另外,认为乾隆时代的体系具有“世界体系”的元素,我正想就这种看法询问一下中国的现代史学家的意见。


您特别强调学习和掌握多种语文对于研究蒙元历史的重要性,认为以汉文为中心的东方史料与 以波斯文为中心的西方史料,把研究者也分成了两个集群。汉文史料有汉文史料的固有的偏见,波斯文史料也有波斯文史料固有的偏见。是否两者可以大致相互补 偏,还是两者都在各说各话、实际上很难捏合成一个完整的叙事?我们现在都知道汉文史料有种种不足,是否可以介绍下您眼中波斯文史料的不足?

  杉山正明:在研究蒙古、元朝史时,只能说学习多种语言是必要条件。质疑者认为,因为有分别以汉语和波斯语为主体的历史资料,研究者也因这两种语 言分化为两部分。但在我看来,这些质疑者犯了根本的错误。在进行蒙古时代史研究时,汉语、波斯语不消说,阿拉伯语、突厥系语、俄语、梵语-巴利语、藏语、 拉丁语、意大利语、德语、法语、英语、西班牙语等,都必不可少。

  坦率地说,如果想鼓足勇气进行蒙古时代及其前后的历史研究,那一生都得进行语言学习。同时,当然有必要从世界各地收集蒙古时代以前的各种历史、 语言文献。我自己从儿时开始一直到今日的大约四十年间,每天都纠结于此。散落于非洲-欧亚大陆各地的各种语言的基本文献,到底只能自己努力去调查、收集, 别无他法。挑战研究蒙古时代史,或许根本不是一个人所能做的事。

  然而,作为开创真正世界史研究的一步,这种研究有必要为后世的人们所继承。幸运的是,我身边有数位正推进这一研究的优秀年轻学者。在不久的将 来,我们将迎来世界史得到彻底改换的时代吧。话又说回来,尽管如此,放眼当今的世界,致力于这种世界史研究的人几乎绝迹了。过去,德国曾是这种世界史研究 的推进中心,如今已然衰落,出现了大量剽窃日本学者的研究成果的行为。坦白地说,在中国学者中,这种让人不得不皱眉头的行为,也非常显眼。历史研究的道路 诚然险峻,但是,诚实正直、埋头苦干的学者,总会得到应有的评价。那个时代一定会到来。 ■

  (刘琼译)



录入编辑:周子静

http://www.dfdaily.com/html/1170/2014/7/27/1170331.shtml

2014年9月17日水曜日

Бүх дэлхийн адуучдын их наадамд Монголын баг амжилттай оролцжээ


2014-09-16 14:44:41 - Спорт
 

Бүх дэлхийн адуучдын ур чадвар, спортын их наадам Киргизстаны Чолпон Ата хотноо зохион байгуулагдаж, өнгөрсөн ням гарагт өндөрлөжээ.  Наадамд 19 орны 22 баг, 430 гаруй тамирчин авхаалж самбаагаа сорьсон байна.

Оролцогчид алыш /бүстэй барилдаан/, аламан байге /холч морьдын уралдаан/, эр эниш /Морьтой барилдаан/ гэх зэрэг 10 төрөлд өрсөлдсөнөөс Киргизстаны баг 16 алт, 20 мөнгө, 19 хүрэл медаль хүртэж, багийн дүнгээр тэргүүлж, Казахстан 10 алт, есөн мөнгө, есөн хүрэл медальтайгаар удаалжээ. Монголын баг харин нэг мөнгө, зургаан хүрэл медаль хүртсэн байна. ОХУ таван хүрэл медаль авчээ. Адуучдын их наадам нь Киргизстаны Ерөнхийлөгч Алмас Атамбаевын санаачилгаар явагддаг бөгөөд дэлхийн улс орнуудын адуу маллах арга ажиллагаа, соёлыг түгээн дэлгэрүүлэх зорилготой аж.

  Д.АМАРТҮВШИН
http://www.medee.mn/main.php?eid=52362

2014年9月16日火曜日

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Ажиа гэгээнд “Алтангадас” одон гардууллаа

2014-09-16 14:32:12 - Нийслэл
AJIA
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж өнөөдөр Ажиа гэгээнийг хүлээн авч “Алтангадас” одон гардууллаа. Ажиа гэгээн “Хүүхдийн цусны эмгэг, хавдрын эмнэлэг”-ийг ашиглалтад оруулан хүмүүнлэгийн үйлсэд гар бие оролцож, сайн үйлс бүтээсээр байгаа билээ.

Энэ үеэр Ажиа гэгээнтэн “Төр миний хөдөлмөр зүтгэлийг үнэлж, шагнаж байгаад талархаж байна. Гэхдээ энэ бол зөвхөн миний хичээл зүтгэл бус нийт монголчуудын хөдөлмөр зүтгэлийн үр дүн юм” гэлээ.
Ж.ГАНАА
 
http://www.medee.mn/main.php?eid=52360

2014年9月12日金曜日

英国《金融时报》中文网:蒙古是中国和平崛起的试金石


台湾海西咨询负责人 林正修


——经济语境下的中蒙关系

2009 年5月普京到访蒙古时,我正好在乌兰巴托。作为蒙古国事访问的主客,普京在上一站日本耽搁了四个小时,让蒙古国的文武百官在机场苦苦等候。在离蒙的记者会 上,普京频频看表,不耐烦之情言溢于表。但蒙古朝野对这位前宗主国的新沙皇来访还是满心欢喜,唯一持异议的是我朋友Boum Yalachi和绿党的伙伴,他们在苏赫巴特广场举牌抗议,要求普京不要指染蒙古的铀矿。

六年后,中国国家主席习近平访问蒙古,排场盛大, 细节体贴。相较之下普京的傲慢,习近平与一个人口不过北京朝阳区大小的邻邦元首平起平坐,把盏言欢。习近平在大呼拉尔(国会)致词时说道:“这是一次走亲 戚的访问……现在中蒙关系已经进入历史最好的发展时期,路熟了走起来容易,人熟了聊起来容易……中蒙两国将建立战略性伙伴关系”。

绕开这些不热不冷的外交修辞,我总觉得这场套路做足的大戏少了一些核心价值。关心中蒙关系的各方该追问,中国在蒙古的核心利益是什么?中国对蒙的长远目标与现行政策之间有无扞格之处?

中蒙外交的核心价值到底是什么

中 国在蒙的核心利益是矿产吗?如此说来,智利的铜或澳洲的铁矿砂也该划归中国的核心利益。在资源全球化的今天,虽然大宗物资持续看涨,但大致还是由供需双方 的议价能力决定。然而就经贸而论,蒙古有绝对正当的权利在大国间左右逢源。就在习近平访蒙的同时,日本自民党的经贸代表团也在首府与总理对话。矿产是个大 买卖,但绝非中蒙关系的核心。

也有蒙方的评论者认为习近平此行是回防后方,突破美日的包围。这个判断局部真实。但从上世纪末中苏勘界确定并 共组上合组织后,蒙古作为中俄缓冲国的功能大为降低。蒙古不如突厥诸国(中亚五国)位于内亚(中亚)的战略要地,缺乏出海口更是地缘处境上的软肋。蒙古 “第三邻国”的构想在经贸上或有可为,但除非中美回到冷战的对抗,美国不太可能冒北京之大不韪,直接在蒙部署军力。所以虽然习近平高度评价蒙方倡议的乌兰 巴托和平对话,但至今仍然看不出蒙古可在区域舞台中扮演关键的角色。

倒是习近平的“两车论”,把中方的战略意图说得更为形象具体。习说欢迎 周边邻邦,搭中国崛起的“便车与快车”。大白话就是告诉蒙古朝野,若是想分润中国崛起的经济利益,就别做出伤害中国感情的行为(如邀访达赖喇嘛)。双方希 望贸易额能在2020年间增加到100亿美金的规模,约为今年贸易额的八成。

中方的意图是把蒙古从前苏联的附庸国转变成对中资源输出型的依赖国。双边贸易要如此神速超赶,只能靠开发超大型的矿业项目来达到,而各国力争的南戈壁大矿奥云陶勒盖(OyuTolgoi)正是首选。

可 是从蒙古的长远利益来说,正因为全球资源稀缺会常态化,丰富的矿藏与其现在开挖不如以后再卖。优质煤是中方从蒙古进口的主力产品,而中国却是全球煤储量的 首位国家,集中的地点就在邻近蒙古国的内蒙,山西,东北等省份。中国这种先用邻居资源的心态,蒙古各界岂会不知。无偿援建固然是中方慷慨施恩,但中国工人 在失业严重的蒙古乡间包办大小工程,看在当地人眼里未必感激,甚至常发生纠纷。总之,中国在蒙古做了不少事,却得不到相应的肯定。

中国高估了对蒙经贸影响而低估蒙古的内部复杂性

中国目前推动的周边经济安排,可以算是历来朝贡体系中最没有想象力的版本。

和明朝的大胆南向相比,现今的中国对外贸易战略缺乏海洋与民族的多样性。和清朝经略内亚相比,当前的体制无法调动宗教力量收拢人心。即使和民国及北洋相比,现今中国内地少数民族汉化的速度也令蒙古人怵目惊心,物伤其类。

北京对蒙古的战略盲点在于高估了经贸的影响力,也低估了蒙古内部的复杂性。施惠式的贸易或可让小国一时顺从,却不会有长期的真诚协作,更买不到对方的尊敬。

以 蒙古的政治变化来说,很可能过一阵子政党轮替,矿业的谈判就陷入僵局,达赖更是照例访蒙。早在上世纪90年代苏联解体时,长期执政的蒙古人民革命党就发现 可以利用宗教领袖来化解以往的旧怨。于是这个曾经枪杀数千名喇嘛的政党幡然悔悟,每逢选举便积极邀请达赖喇嘛访蒙。目前执政的民主党可以看成是亲商的政 党,对中国也较多务实的考虑,但蒙古的政党轮替已经两上两下,基本上没有言论审查与政治迫害。即使仍有贪腐与透明度不足的问题,但任何台面人物与邻国的暗 盘都难逃媒体的追踪。

北京或许会觉得反复是小邦的本性,但蒙古的头面人物却可能觉得玩弄大国而沾沾自喜,要蒙古对大国一面倒的情形基本不可能。若不理解蒙古民心的两面,单面让利的做法极可能事与愿违,而问题的根源却正是北京理解邻邦与世界的方法。

蒙古应是中国和平崛起的试金石

其实在经贸与政治之外,蒙古对中国来说,还有个无可替代的重要性。蒙古应该是中国和平崛起的试金石。蒙古人对中国若能改观,中国的软实力才走得出去。

因 为中苏对抗的遗绪与面对中国崛起的危机感,蒙古应该是全世界最防华反华的国家,从四代留俄的菁英阶层到一般百姓牧民,中国一词通常对很多蒙古人来说,都是 威胁的代称。有位比较了解中国的蒙古朋友曾这样说:“中国人有多恨日本人,我们蒙古人就有多讨厌中国人。”也许中文的读者会感到困惑,中蒙即使有些嫌隙, 历史上中国并没有侵略蒙古。

但从蒙方的理解来说,满清对喀尔喀蒙古的分化与镇压也算在北京政权的继任者身上。北洋政府曾多次出兵库伦(今乌 兰巴托),蒋氏父子与毛泽东都没有放弃向斯大林交涉阻止蒙古独立。中苏对抗时,蒙古国和内蒙古都是重兵部署的前线,而中国文革期间虚构内人党株连与迫害国 内蒙古族,更是蒙方负面理解中国的源头之一。

相较于官方的节制,中国民间不时有“回收蒙古”的偏激言论,主张者从网络愤青到民运人士都有,在在都让这个已经建国百年的主权国家感到不解与不快。

然而从中国国内蒙族的处境来看,作为主人民族语言的蒙语,在各级自治体的普及程度远不如粤语在广东,吴语在上海。当今的体制拔擢了许多蒙族的秀异人才,开展了许多民族工程项目,却坐视蒙语持续流失,草原生态严重衰退。

中蒙互为镜像,映射彼此的偏执与焦虑

或 许蒙古对双边历史的理解还可再议,但中蒙就像一对镜像,可以映射出彼此的偏执与真实的焦虑。中俄夹缝中的蒙古,民主体制与产业配套都还没完全到位,面对中 国崛起的确有忧患的理由。而北京在国力渐增的同时,真正的朋友却越来越少。但若中国能真诚对待蒙古,或许在这个“他者”身上,可以找到帝国焦虑的出口。

我 在乌兰巴托的华侨小学看到一个有意思的现象。这个蒙华双语学校中,95%是蒙古本地的孩子,有别于蒙古其他昂贵的外语学校,华小学生大部分来自中等甚至贫 苦的家庭。其实连一般蒙古百姓也都知道南方大国的再起,也知道汉式的教学可以补强蒙古的不足,所以希望自己的孩子和汉语有些联系。可惜中国面向蒙古的教育 资源,太过集中在上层家庭,这些学生的首选是欧美日韩,中国提供的机会他们未必感激。

要建立中蒙间的长期信任,关键就在于年轻世代的互相理解。而南北蒙古的深度交流将会带来彼此全新的认识。

如果让中蒙之间有大量的寄宿家庭,在华的蒙方青年或许在感受中国物质充裕的同时,也会对中国网络审查感到不解与不耐。他们也许会心生疑问,为何中国可以在世界各地撒钱,却没办法像俄罗斯一样,照顾人民如住房与医疗的基本需求。

如果南北蒙古的非营利组织可以自由走动,关注公共议题。内蒙将会受益于北蒙的国际网络,成为中国社会体制改革的另一个窗口,而北蒙各界也可以更为正向地面对中国的投资。

如果北京能走出汉族中心的封闭叙事,让全球的蒙古学者开放地讨论元蒙,满清与近代东亚,双边关系才会在一个“正确的历史认识上”(北京对日本的惯用语)重新开始。而北京的治理者也会从蒙古主导世界史的进程中,得到更多启发。

如果以上都真实发生,蒙古人民对中国固结的偏见或能开始化解。

习近平访蒙与两种截然不同中蒙关系的想象

也 许有人会担心泛蒙思想的再起,会冲击中国内部的稳定,但以目前的人口组成与分布来看,蒙古人之间的任何连结都不具备改变地缘秩序的丝毫可能性。开放两蒙交 流将会为中国在北境带开一扇窗,带来更多改革的动力。北京对蒙工作的首要工作不是加大援助,而是开放心胸,尊重邻邦,改革自己。

在蒙古国后杭爱省的和林王城附近,有个八世纪写就的阙特勤碑,碑的正面是唐玄宗纪念毗伽可汗亲弟特勤过世的御制宏文,碑文曰“…各修边贡,爰逮朕躬,结为父子,使寇患不作,弓矢载橐。尔无我虞,我无尔诈…且特勤,可汗之弟也,可汗,犹朕之子也。父子之义……”

然 而碑的另外三面,却是可汗口述的真实心情,他说:“唐人的话语总是甜蜜,唐人的东西总是精美……但他们不让我们的勇士当任领袖,只想把我们当奴仆…利用甜 蜜的话语和精美的物品进行欺骗,唐人便以这种方式令远方的民族接近他们。当一个部落如此接近他们居住之后,唐人便萌生恶意。不让真正聪明的人和真正勇敢的 人获得发展。”

阙特勤碑把大国的辞令与小邦的痛切同勒于碑,并陈于世。千载之下,观者犹然能体会草原民族面对中原王朝的焦虑。对照今天的中蒙关系,恐怕更多蒙古的有识者对中国心生警惕。

习主席该细读阙特勤碑,理解蒙古的人心。正反碑文里有两种截然不同中蒙关系的想象,但中国看来还是停留在千年前的王朝心态。

地缘政治的战略战术可能有很多选项,但与邻邦交往的核心的价值不就是“己所不欲,勿施于人”吗?

蒙古无疑是个小国,但要想让这些成吉思汗骄傲的子孙敬重南方的大国,中国自己得加油了。

(注:作者林正修为台湾海西咨询公司负责人,曾于蒙古国推动游牧绿公民新闻计划。文章仅代表作者个人观点,本文责编 霍默静 mojing.huo@ftchinese.com

http://www.ftchinese.com/story/001057996?full=y

2014年9月3日水曜日

Mongolian fashion model N. Anu









http://www.medee.mn/main.php?eid=51754

2014年8月25日月曜日

纽约时报:蛮子的舌头

茨仁唯色 2014年08月18日
1981年初秋,在藏区东部日益汉化的小城康定(藏语叫达 折多)初中毕业的我,恰遇成都的西南民族学院预科部(相当于高中部)招收藏族学生。这个预科部应该是始于1985年,出于加快同化的目的,在北京、上海等 诸多中国城市创建的西藏班、西藏中学的前身,具有实验性质。当然,官方的说法一概是“帮助西藏培养人才”。

并非父母鼓励,纯属个人意愿,我报考了预科。我和其他几个藏族学生成了北京大规模教育试验的首批小白鼠。正处在叛逆期的我不想被父母管束,且觉得成都是个充满新鲜事物的大城市。

穿军装的父亲把我送至成都。我们坐在座椅硬梆梆的长途汽车上,翻过了高高的二郎山,这之后,窗外的风景是青青翠竹、大片菜地和挂满枝头的水果。

一下车,就闻到路边饭馆传来的诱人香气。我看到一堆剥了皮的兔头,一时发愣,立刻想到的是吃兔肉会变成豁嘴的西藏民间传说,眼前也出现了那穿过高山纵谷的道路上,藏语发音是“ribung”的兔子倏忽而逝。

扑面而来的很多都是迥异的。饮食;外表;口音……开始吃红烧鳝鱼、吃麻辣兔头、吃青蛙肉。知道吃这些违背了禁忌,更知道不吃这些就是迷信的“蛮子”。成都人似乎爱说“蛮子”,如果你连兔头都不敢吃,必然就是瓜兮兮的“蛮子”(瓜兮兮的意思是笨蛋)。

成都是个潮湿的盆地,我和同族的同学们都惊讶地发现头发卷曲得太厉害了。一般人将这种“自来卷”看成是少数民族的特征。于是我们每天早上都用梳子狠狠地梳着长而卷的头发,要把卷发梳成直发,最终剪成齐耳长的短发,虽然还卷,但看似烫过,就像成都街上的中年妇女。

设在民族学院的预科是一个封闭的“小学校”,我们被安置在 校园一角的两间大教室里上课。我们从不和成都的中学生接触,根本不知道同龄的他们每天在学什么,但应该是一样的,毕竟我们和他们的课本完全相同。我的同学 多数是藏人,其余是彝族,但会说藏语和彝语的没几个,随着时间推移,人人都是一口流利的成都话。

等到大了一些,我们才意识到,随着同化的过程,我们已经把我们自身的一部分遗忘了。拉萨的亲戚们形容我的舌头是“做过了手术的舌头”,因为那些颤音、卷舌音、齿龈音等若干种传统藏音,我不是发不出口就是发成了怪音,甚至连藏语的“拉萨”这个词都发音不准。

上大学的经验更是被置换的经验。整个西南民族学院有三十多 个各具名号的少数民族,让我们似乎生活在多民族的环境里,却并不了解这些民族的历史和文化,我滔滔不绝秦始皇修长城却说不出布达拉宫如何筑成;我倒背如流 唐诗宋词却读不懂六世达赖喇嘛的诗歌;我熟知红色中国若干个革命烈士,却不了解1959年拉萨起义中藏人自己的英雄。

好在我没有忘记拉萨。那是我的出生之地,四岁时随父母迁徙至藏区东部,从此深怀对拉萨的乡愁。直到1990年春天,我大学毕业的第二年才终于返回,在官方主办的西藏文学杂志社任编辑。

但抵达拉萨的最初见闻让我惊讶。童年的记忆并不清晰,而我 只能从我父亲当年拍摄的照片里留下对拉萨的模糊印象,似乎有一种别具一格的美好。现实却是荷枪实弹的军人布满全城,一辆辆装甲车隆隆碾过大街,这是因为一 年前即1989年3月,许多藏人包括僧人、尼姑和平民走上街头,抗议1959年中国政府对藏人反抗的镇压,而这一次,北京对拉萨实行了长达一年零七个月的 军事戒严。

我也完全变成了另一个人。我怀疑,因为我吃过麻辣兔头,冒犯了禁忌的人很可能连外貌也会改变。我的母语原本并非中文,只不过我的问题在于,我的母语在成长过程中被置换了。

双脚站在拉萨的地面上,我有一种深深的孤独感,毋庸置疑,这是做过手术的舌头造成的。我发现,我几乎说不出几句完整而标准的藏语,我脱口而出的反而是带有四川口音的普通话。

而我对自我的追寻、抗拒、接纳……最终以今日的立场讲述西藏的故事,实在是花费了太长、太长的时间。我写我的故乡文化,也在这种写作中找到了自己的声音——用来实现文学与政治的表达。而我也始终意识到,这些我为了我的民族而写作的文章,到底还是用汉语写成的。

茨仁唯色(Tsering Woeser),藏族诗人、记者及博客作者,她是《听说西藏:散文及实地报道文选》作者之一。本文由Violet S. Law译为英文。

http://cn.nytimes.com/opinion/20140818/c18woeser/

2014年7月16日水曜日

Ц.Элбэгдорж: Монгол наадмаас тольдож болдгийг харууллаа

2014-07-12 21:15:07 - Нийслэл
 


Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдорж Үндэсний  их баяр наадмыг хааж хэлсэн үг

Монгол наадам сайхан болж өнгөрлөө. Хүчит бөхчүүд нь хурц шаламгай барилдлаа. Уяачын эрдэм, унаач хүүхдүүдийн жавхаа төгөлдөр байж, хүлэг морьд маань шандас төгс байлаа. Мэргэн харваачид маань ончтой цэцтэй харвалаа. Даяар монголчуудын үндэсний их баяр наадам бахархлыг бадрааж, золбоо хийморийг өргөлөө. Монгол наадам бол монгол соёлын мөн чанар, мөчир салаа нь юм.

Монголын түүх, монгол хүмүүний сэтгэлгээг монгол наадмаас тольдож болдгийг бид харууллаа. Өнийн түүхээ өнөөгийн ололтоор бататгаж, өрнөх ирээдүйд улам ихийг бүтээх золбоо, зорилго, зориг бидэнд бий. Эх орныхоо тусгаар тогтнол, эрх чөлөөг нандигнаж эвийн хүч, шударга ёсыг эрхэмлэж үүрэг хариуцлагыг ухамсарлан, ухааны тэнхээг шавхан, улс монголоо хөгжүүлэх түүхэн цаг үед амьдарч байгаагаа ямагт санаж, дор бүрнээ хичээн зүтгэцгээе. Монгол түмний цэнгэл баярын хоймроос ирэх жилийн наадмыг хүлээн энэ жилийн баяр наадам өндөрлөж байгааг уламжилъя. Монгол хүн бүр бие эрүүл, ухаан саруул, эрдэм төгс, хийморь золбоотой байг. Та бүхнийг мөнх хөх тэнгэр ивээх болтугай. Хурай хурай хурай.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж 

http://www.medee.mn/main.php?eid=49823

2014年7月11日金曜日

Төрийн есөн хөлт их цагаан туг заларч байна

2014-07-11 11:13:10 - Нийслэл
naadam

Төрийн есөн хөлт цагаан тугийг Төв цэнгэлдэх хүрээлэнд залах ёслолын ажиллагаа эхэллээ. Өнөөдөр 10.00 цагт тусгай хөтөлбөрөөр Төрийн есөн хөлт цагаан тугийг Төрийн ордоноос Төв цэнгэлдэх хүрээлэн  рүү залах ёслол болсон билээ. Ийнхүү Тулгар төрийн 2223, Их Монгол Улсын 808, Ардын хувьсгалын 93 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын ажиллагаа эхлэхэд бэлэн боллоо. Яг одоо наадмын үйл ажиллагааг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдорж нээж наадамчин олондоо хандаж үг хэлэх гэж байна.


Э.ЭГШИГЛЭН
http://www.medee.mn/main.php?eid=49763

2014年7月10日木曜日

Дархан аварга А.Сүхбат наадамд зодоглохоор бүртгүүлжээ

2014-07-10

suhbat

Дархан аварга А.Сүхбат энэ жилийн наадамд зодоглохоор  өнөөдөр Бөхийн өргөөнд очиж бүртгүүлсэн байна. Үндэсний их баяр наадмын тухай хуулийн өөрчлөлтийн дагуу наадмаас өмнө дархан аварга цолоо хүртвэл шинэ цол, ард түмнээ хүндэтгэн наадамд зодоглоно гэдгээ хэлсэн удаатай. Түүнд дархан аварга цолыг хэдхэн хоногийн өмнө гардуулсан билээ.

Гэхдээ бөх сонирхогчдын дунд түүнийг энэ жилийн наадамд барилдах эсэх тухай таавар, тодорхойгүй таамаглалууд явсаар байсан юм. Энэхүү таамаглалыг бататгаж Дархан аварга А.Сүхбат энэ жилийн баяр наадамд барилдахаар болсон байна. Тэрээр байнгын бэлтгэлтэй байгаагаа ч дуулгасан билээ. Энэ талаар өөрөөс нь тодруулахад, 

-Та энэ жилийн наадамд зодоглохоор бүртгүүлчихэв үү?
-Бүртгүүлчихлээ, наадмаар уулзацгаая.

Ж.МАРАЛ

http://www.medee.mn/main.php?eid=49731

2014年7月1日火曜日

[100 чухал сэдэв] - Тусгаар тогтнол


УИХ-ын гишүүн Х. Баттулгатай хийсэн ярилцлага 20140701


УИХ-ын гишүүн Х.Баттулга Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягт захидал илгээв

2014-07-01 09:34:56 - Улс төр

battulga*
МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙ САЙД, ҮНДЭСНИЙ АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН ЗӨВЛӨЛИЙН ГИШҮҮН Н.АЛТАНХУЯГ ТАНАА

УИХ-ын гишүүн, МоАХ-ны дарга, Монгол Улсын иргэн Халтмаагийн Баттулга миний бие Үндсэн хуулийн зүйлийн 17 дугаар зүйлийн 1.4, Үндэсний аюулгүй байдлын тухай хуулийн 3.3, 14.2-т заасан Монголын ард түмний эрх ашиг, эх орон, үндэснийхээ аюулгүй байдлыг хамгаалан бэхжүүлэх үүрэг, үндэсний аюулгүй байдалд хохирол учруулж болзошгүй асуудлаар төрийн албан тушаалтанд гомдол гаргах эрхийнхээ дагуу Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдалд ноцтой хохирол учруулах хэмжээний хэд хэдэн шийдвэрийг УИХ, Засгийн газраас гаргахаар завдаж байгааг Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн гишүүдэд анхааруулах зорилгоор журмын нөхөр, нэг танхимд хамт ажиллаж байсан сайд танд энэхүү захидлыг илгээж байна.

Сүүлийн өдрүүдэд УИХ болон Засгийн газраас Монгол Улсын ард түмний эрх ашиг, үндэсний аюулгүй байдлыг сулруулах, хортойгоор нөлөөлөх, нэн аюултай үр дагавар авчрах хэд хэдэн шийдвэрүүдийг батлан гаргахаар завдаж байна.

Үүнд:
1. Харилцаа холбооны салбарт БНХАУ-ын ZTE, Huawei компаниудын тоног төхөөрөмж, програм хангамжийг голчлон ашиглах;
2. Уул уурхайн орд газруудаас хятадын хил рүү түүхий эд зөөхдөө гурван чиглэлээр мухар төмөр замыг нарийн царигаар тавих;
3. ”Банк оф Чайна” (Bank of China)-гийн салбарыг Монголд байгуулахыг зөвшөөрөх;
4. Монгол Улсын газрыг Монголын иргэдтэй адил эрхтэйгээр гадаадын иргэдэд урт (100 жил хүртэл) хугацаагаар эзэмшүүлэхийг хуульчлах зэрэг шийдвэрүүд болно.

Нэг. Монголын харилцаа холбооны салбарт БНХАУ-ын ZTE, Huawei компаниудын тоног төхөөрөмж, програм хангамжийг голчлон ашиглах нь МУ-ын үндэсний аюулгүй байдалд ямар хохирол учруулах вэ? Дэлхийн олон оронд дээрх компаниуд харилцаа холбооны төхөөрөмжөөрөө дамжуулан мэдээллийн хяналт тогтоохыг оролдсон асуудалд хутгалдаж байжээ. Филиппин, Уганда, Замби, Кени, Шри-Ланка, Иран, Энэтхэг, Норвеги зэрэг орнууд “ZTE”-ийн төхөөрөмжийг энэ шалтгаанаар хэрэглэхийг хориглосон шийдвэр гаргаж байв. АНУ-ын Конгрессын тагнуулын албыг хариуцсан байнгын хороо “Huawei, ZTE хэмээх компаниуд АНУ-ын аюулгүй байдалд аюул учруулж байна” гэж албан ёсоор мэдэгдэл гаргажээ. Герман, Австрали улсуудад ч бас ийм шийдвэр гаргасан байх юм. Гэтэл Монгол Улсын холбоо мэдээллийн салбар технологийн хувьд БНХАУ-ын ZTE, Huawei компаниудаас бүрэн хараат байна. Монголын цахилгаан холбоо ХК, Мобиком, Скайтел, Жи мобайл, Railcom, Skynet, Mobinet, Magicnet, Citinet, Сансарнет, Micom, Univision зэрэг компаниуд бүгд дээрх хоёр компанийн техник хэрэгсэл, програм хангамжийг ашиглаж байгаагаас манай улсын мэдээллийн аюулгүй байдал эрсдэлд оржээ гэж дүгнэж болохоор байна. Энэ нь Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалын 3.6.1.8-д “Мэдээллийн аюулгүй байдлын орчин үеийн дэвшилтэт, өртөг багатай шийдлийг зөвхөн эрсдэлийн үнэлгээний үндсэн дээр сонгон ашиглана. Төрийн байгууллага, онц чухал дэд бүтцийн объектын мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангах чиг үүргийг өндөр түвшинд бэлтгэгдэж, итгэмжлэгдсэн үндэсний мэргэжилтнээр гүйцэтгүүлнэ.” гэж заасантай нийцэхгүй байна.

Хоёр. Төмөр замыг нарийн царигаар тавибал МУ-ын Үндэсний аюулгүй байдалд ямар хохирол авчрах вэ? Ганц Монгол гэлтгүй БНХАУ-тай хил залгадаг Мъянмар, Вьетнам, Лаос, Киргиз, Казахстан улсууд төмөр замын царигийн асуудлаар яагаад өөрсдийн бие даасан бодлого баримталдаг вэ? БНХАУ-тай хуурай газраар хиллэдэг олон улсуудаас зөвхөн БНАСАУ л 1435 мм-ийн цариг буюу хятадын стандартыг баримталдаг. Харин бусад хил залгаа улсууд нь төмөр замын царигаа зориуд бүгд өөр стандарттай байлгахаар төрийн бодлого гаргаж, хэрэгжүүлжээ. Гэтэл таны ард байгаа улс төр-бизнесийн нам дамнасан бүлэглэл энэ баримтыг зориуд гуйвуулж “хятадын эргэн тойронд, бүр дэлхий даяараа 1435 мм-ийн нарийн царигийн стандартыг баримталдаг, үүнээс айх аюул огтхон ч байхгүй” гэх суртал нэвтрүүлгийг асар өндөр зардалтайгаар, удаан хугацаагаар явуулж ирсэн. Хятадын хөрш дээр дурдсан улс орнууд бүгд л хятадтай эдийн засгийн сайн харилцаатай байх, хятадын аврага зах зээлээс боломжоороо өгөөж хүртэх эрмэлзэлтэй. Гэтэл яагаад хятадын төмөр замын царигийг бус өөр өөрсдийн стандартын царигийг хилийн худалдаандаа ашиглаж байгаа юм бол. Казахстан улс богино хугацаанд хятадтай нарийн царигийн төмөр замаар худалдаа хийж үзээд, удалгүй больж, өргөн царигаа баримтлах болсон. Монголоос бусад хятадын хөрш улсуудын бизнес, улс төрийн орчинд хил дээр дугуй солих, шилжүүлэн ачихад зарцуулагдах 3 долларын талаар тооцсон л байж таараа. Гэтэл зөвхөн Монголд л энэ зардлыг учиргүй дөвийлгөн, энэ зардлыг гаргачихвал Монголын эдийн засаг сүйрч, үгүйрэх гэж байгаа юм шиг сүржигнэн сурталдаж, “3 доллар хэмнэх” нэрээр гадны эрх ашгийг тулгах гэж оролдсоор ирлээ. Хэрэв УИХ, Засгийн газраас төмөр замыг нарийн царигаар тавих тухай шийдвэр гаргавал Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалын 3.2.2.5-д “Гадаад худалдааны дамжин өнгөрөх тээврийн нөхцлөөс хэт хараат байдлыг бууруулж, далайд гарцгүй орны хувьд тээврийн салбарт хөрш орнуудтай хоёр болон гурван талын урт хугацааны, харилцан ашигтай хэлэлцээр байгуулна.” гэж заасныг зөрчихөөр байна. Нарийн төмөр замын стандартыг нэвтрүүлснээр хэт хараат байдал шууд үүсэх эрсдэл байгааг БНХАУ-тай хуурай газраар хиллэдэг улсууд тооцож өөрсдийн стандартыг баримталж ирснийг дахин сануулъя. Үндэстэн гэж байхын утга учир нь өнөө, маргаашийн хэдэн зоосны хожоо биш, өнө уртдаа тусгаар байдал, хөгжил цэцэглэлтээ хадгалахад оршдог. Нарийн царигийн төмөр замтай болсноор эдийн засгийн удирдлагын хувьд бид бүрэн хамааралд орно гэдэг бол ямар ч хэтрүүлэггүй бодит зүйл. Бэлээхэн жишээ нь БНАСАУ байна. Өнөөдөр хятад, хойд солонгосын хооронд төмөр замын царигийн зөрүү байхгүй, үр дүнд нь эдийн засаг нь хятадаас 92 хувь хамааралтай, үүнийгээ дагаад улс төр нь ч хараат байдалтай болсон байх магадлал, шинж тэмдэг бий. Гео стратегич Параг Ханна “Хятад монголыг эзлэхгүй ээ. Зүгээр л худалдаад авчихна. Одоо колонийг эзлэх бус улсуудыг худалдаад л авчихдаг болсон шүү дээ” гэж дурдсаныг би сануулмаар байна. Энэ үг биелэхэд ойрхон байгаа. Засгийн газар мөнгөний гачаалд орсон, эдийн засгийг удирдаж чадаагүй гэмээ цайруулах, түр ч болтугай аргацаахын тулд урьдчилгаа төлбөр, зээл авах байдлаар нарийн төмөр замын асуудлыг шийдвэрлэж, үр дүнд нь Монголын эдийн засаг гадны бүрэн хяналтад орох гэж байна. Миний онцгойлон анхааруулах гээд байгаа зүйл бол нарийн царигийн төмөр зам тавьснаар “шилжүүлэн ачих зардлыг хэмнэнэ” гээд байсан хүмүүс одоо болохоор “шилжүүлэн ачих байгууламжийг” нутгийн гүнд байгуулах талаар ярьж байгаа явдал. Монгол Улсын хил дээр бус нутгийн гүнд Хөөт, Сайншанд, Ухаа худагт “шилжүүлэн ачих байгууламж”-ийг барих гэж байгаа нь бусдын сонирхлыг эх нутгийнхаа хэвлий рүү тулгаад байгаагаас өөрцгүй, хачирхалтай бодлого юм. Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалын 3.1.1.4-д “ОХУ, БНХАУ-тай сайн хөршийн найрсаг харилцаа, өргөн хүрээтэй хамтын ажиллагааг хөгжүүлнэ. Чингэхдээ үндэсний эрх ашиг, харилцааны түүхэн уламжлалыг харгалзан бүс нутгийн энх тайван, тогтвортой байдлыг эрхэмлэж, бүхэлдээ тэнцвэртэй харилцахыг эрмэлзэнэ”, мөн 3.2.1.4-д “Дэд бүтцийн салбарын хөгжлийг үндэсний аюулгүй байдлын шаардлагад нийцүүлж, хөрөнгө оруулалтад эдийн засгийн үр ашгийг шалгуур болгоно. Төмөр замын сүлжээг байгуулахдаа Монгол Улсын үндэсний ашиг сонирхлыг эрхэмлэнэ” гэж заасны дагуу төмөр замын бодлогын асуудалд хандах шаардлагатай. Өөрөөр хэлбэл, МУ Төмөр замын талаар ямар төрийн бодлого баримтлах үндэслэл, шаардлагыг энэхүү үзэл баримтлалын заалтад тодорхой оруулсан байна. Түүнчлэн УИХ-аас 2010 онд баталсан Төмөр замын талаар төрөөс баримтлах бодлогод “Монгол Улс төмөр замын нэгдмэл сүлжээтэй байна” гэж заасан. Эдгээр хууль тогтоомжийг төмөр замын царигийн асуудлыг шийдвэрлэхдээ хатуу баримтлах шаардлагатай.

Гурав. ”Банк оф Чайна” (Bank of China)-гийн салбарыг монголд байгуулахыг зөвшөөрөх нь Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдалд ямар хохирол учруулах вэ? Ийм шийдвэр гаргах нь Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалын 3.2.2.2-т “Гадаадын аль нэг орноос хийгдэх хөрөнгө оруулалтын хувь, хэмжээг гадаадын нийт хөрөнгө оруулалтын гуравны нэгээс хэтрэхгүй байлгах бодлого баримтална. Гадаадын төрийн өмчит компанийн хөрөнгө оруулалтыг хязгаарлаж, стратегийн ач холбогдолтой салбарт хөрш орон, өндөр хөгжилтэй бусад орноос оруулах хөрөнгө оруулалтын хэмжээг тэнцвэртэй байлгах бодлого баримтална” гэж заасныг шууд зөрчихөөр байна. Үүнээс гадна Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалын 3.2.3.1-д “Эдийн засгийн аюулгүй байдлыг хангах, урт хугацааны өсөлт хөгжлийг дэмжих эрүүл, тогтвортой, сахилга баттай санхүүгийн салбарыг төлөвшүүлнэ” гэж заасантай нийцэхгүй шийдвэр болно. Учир нь “Банк оф Чайна” Bank of China” (Bank of China) бол Хятадын төрийн өмчит дөрвөн банкны нэг. Зөвхөн 2013 оны цэвэр ашиг нь 63 тэрбум ам.доллар болсон. Монгол Улсын ДНБ-ний хэмжээ 10 тэрбум ам.доллар орчим байгаа. Тэгэхээр дээр дурдсан Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалын 3.2.2.2-т заасан заалт зөрчигдөх нөхцөл илт харагдаж байгаа юм. Монгол Улсын арилжааны 13 банкны нэг жилийн цэвэр ашиг нийлээд 150 сая ам.доллар хүрэхгүй байгаа нөхцөлд зах зээлийн сонирхлоос өөр зүйл л дэлхийд дөрөвт бичигдэх аврага банкыг Монгол руу дуудаж байгаа болов уу.

Дөрөв. Монгол Улсын газрыг Монголын иргэдтэй адил эрхтэйгээр гадаадын хуулийн этгээдэд урт (100 жил хүртэл) хугацаагаар эзэмшүүлэхийг хуульчлах нь Үндэсний аюулгүй байдалд ямар хохирол учруулах вэ? Та өөрийн санаачлан боловсруулсан Газрын тухай хуулийн төслөө МоАХ болон ард иргэдийн шаардлагын дагуу эргүүлэн татсан хэдий ч баяр наадам, томоохон уралдаан тэмцээний үеэр иргэдийн анхаарал сарних цаг хугацааг далимдуулан хуулийн төслөө дахин өргөн бариж, батлуулах магадлалтай. Газрын тухай хуулийн асуудлаар МоАХ-аас мэдэгдэл гаргасан. Газар нь аливаа улс гүрний тусгаар тогтнолын баталгаа, үндэстний онцгой өмч, эх орноороо бахархах, эзэгнэх сэтгэлийн илэрхийлэл учраас төрөөс газрын харилцаанд баримтлах бодлогыг эхний ээлжинд боловсруулж, батласны дараа л Газрын тухай хуулийг түүнд нийцүүлэн гаргах шаардлагатай. Таны эргүүлэн татсан хуулийн төслийн 15.2, 15.5, 29.1 дахь хэсгүүдэд хуульд өөрөөр заагаагүй нэрийн дор гадаадын иргэн, хуулийн этгээдэд 100 хүртэл жилээр эзэмшүүлж болох талаар заасан байсан. Энэ нь Үндэсний аюулгүй байдлын тухай хуулийн 3.2.-д ““Үндэсний язгуур ашиг сонирхол”-д Монгол Улсын тусгаар тогтнол, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдал, монголын ард түмэн, соёл иргэншил оршин тогтнох, үндэсний эв нэгдэл, хүний эрх, эрх чөлөө баталгаатай хангагдсан байдал, эдийн засгийн тогтвортой, экологийн тэнцвэрт хөгжил багтана” гэж заасантай нийцэхгүй байна. Өөрөөр хэлбэл, Газрын тухай хуулийн төсөл нь Монгол үндэсний язгуур эрх ашгийг дээдлээгүй, Монгол Улсын Үндсэн хуульд нийцээгүй хуулийн төсөл болсон нь илт юм. Монгол хүн эх орондоо ямар ч тохиолдолд давуу эрхтэй амьдрах ёстой. Ялангуяа газрын харилцаан дээр энэ улсын эзэн нь болсон иргэд давуу эрхтэй байхгүй юм бол тусгаар Монгол Улсын иргэн гэгдэхийн утга учир, эх орноороо бахархах, омогших сэтгэлийн уг үндэс алга болно. Дээр дурдсан баримт, нотолгоо, үндэслэл, шаардлагын эцэст Танаас Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдлын эсрэг аливаа төрлийн шийдвэр гаргаж, үйл ажиллагаа явуулахгүй байхыг МоАХ, Монголын ард түмэн, Монгол Улсын иргэн миний бие шаардаж байна. Сайд Н.Батбаяр Та хоёр Монгол улсын Үндэсний аюулгүй байдал, тусгаар тогтнол, хууль тогтоомжоо огоорч, бусад үндэстний түүхэнд алтан үсгээр бичигдэх "гавъяа"-г байгуулж болзошгүй байна. Та хоёрын зүгээс УИХ-ын гишүүдэд мөнгө, төсөл, албан тушаал амлах, бизнесийн дарамт учруулах замаар үндэсний бодлогыг унагахаар чармайж байсныг хожмын өдөр Монголчууд тод санаг гэсэндээ Танд сануулж байна. Хогийн уут тараах тухай ялихгүй жижиг асуудлыг ард түмнээсээ асууна гэж жүжиг тоглож байхын оронд Үндэстний оршин тогтнол, аюулгүй байдалтай холбоотой амин чухал асуудлыг ард түмнээсээ асуухгүй байгаа тань ямар учиртай вэ? Төмөр замын цариг, гадаад улсын төрийн өмчит банкыг улсдаа оруулах, газрыг гадаадынханд эзэмшүүлэх, харилцаа холбооны сэжигтэй технологийг нутагшуулах асуудлыг ард түмнээр хэлэлцүүлсний үндсэн дээр шийдвэр гаргахыг Танаас шаардаж байна. Эрхэм Ерөнхий сайдаа, Үндэсний аюулгүй байдлын гишүүнээ! АРД ТҮМНЭЭСЭЭ АСУУ!
Таны төлөөлж байгаа бүлэглэлийн өчүүхэн наймаа, санаархал УИХ-аар батлагдвал Үндэсний аюулгүй байдлын тухай хууль, Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, Төмөр замын талаар төрөөс баримтлах бодлого зэрэг Монгол төрийн олон арван хууль тогтоомжийг зөрчихөөр байна. Та бүхний энэхүү Монгол Улсынхаа тусгаар тогтнол, үндэсний аюулгүй байдал, ард түмний эрх ашигт хохирол учруулах хууль бус үйлдэлийг таслан зогсоохоор Монголын ардчиллын үндсийг тавьсан МоАХ-ны гишүүд, Монгол Улсын иргэн миний бие өөрт байгаа бүхий л боломжийг ашиглан төрийнхөө хуулийг дээдлэн сөрөн зогсох болно гэдгээ үүгээр уламжилж байна.

УИХ-ын гишүүн, МоАХ-ны дарга, Монгол Улсын иргэн Х.Баттулга

http://www.medee.mn/main.php?eid=49321

2014年6月24日火曜日

O'vor Mongoliin to'looh eserguutsliin jagsaal. 2014.6.21. Tokyo




21 June 2014. Tokyo

Mr. Olhonuud Diachin
Mognolian Liberal Union Party (http://lupm.org/japanese2/)
Odoogoos 3 jiliin omno, O’MGL-n malchin Mergen o’oriin belcheer nutgaa hamgaalhiin toloo HTD-n hund achaanii mashiind dairuulan aluulsan harhis hereg bolj ongorov.
Tuunii ami nas yuunii toloo zoriulsan gedgiig bid martaj bolohgui.
Ter ooriin eh nutag, belcheer us, soyol ulamjlal, ahui amidralaa mhamgaalhiin toloo, odor irhuuyee nemegdej baigaa HTDuudiin baigali orchiniig evdej baigaag eserguutshiin told ami nasaa zoriusan.
Uuniig OMGLchuud bidnar hezeech martaj bolohgui.

Mr. Pema Gyapo
Asian Solidarity Council for Freedom and Democracy (http://freeasia2011.org/)
Uigurt dahiad l 13 hun buudaj aluulsan medee yavj baine.
Haramsaltai n oirt Tuvded iimerhuu uil yavdal bololgui, ooroosoo ami nasaa zoriuj baigaa bolovch, HTD-n daranguilaliig olnooroo eserguutseh uil yavdal haragdhaa bolison bn. Teglee geed iimeerhuu asuudal buremsen arilsan bish shuudee.
Daichin guian sayiin helsen baidal odoogiin Tuvd, Uigur, medeej Mongold ch gesen, tsaashdaa Asia niiteeree adil huvi taviland urteh ayuutai yum.

Mr. Aun Min Yung
Vietnam Reform Party (http://viettan.org/-English-.html)
O’MGL humuusiin gashuun zo’vlon bol hun torlohtnii gashuun zovlon.
Zovhon onoogiin OMGLiin asuudal bish, Asia dayaar, Yaponii Sekaku, Okinawa hurtel HTDiin duremgiilel ehelsen baigaa biz dee
Tereh duremgiileliig zogsoohgui bolohgui, tegehgui yum bol Asia dayaar taivan togtuun baij chadahgui.

Mr. Yoshida Kohichiroh
Asian Solidarity Council for Freedom and Democracy (http://freeasia2011.org/)
O’vog deedseesee ulamjilsan nutagtaa o’orsdiinhoo heleer yarij, o’orsdiinhoo useg bichig hereglej, o’orsdiinhoo shashin shutlegee deedelj, oorsdiinhooroo amidarch, ahui zanshil, soyol, ter buhneeree amidrah n delhiin niit uls undestend zayaasan erh yum. OMGLdoh MGLchuudad o’orsdiinh n biee daasan huuli erh zuin orchin, o’orsdiinh n derem togtool, hel yaria zereg, edgeerteigee amidarah n delhii niited huleen zo’vshoorogdog erhtei yum.

Mr. Miyake Hiroshi
Congress Member of Japan (http://miyakehiroshi.net/)
Ter (HTD) ulstei dundaa sanal bodloo soloiltsoe, er hun shig yarie, bie biee hudlie gesen ch boldoggui yum bn.
Ted nar zo’vhon huchin chadal shutdeg yum.
Huchtei oron, o’orsdoosoo iluu huchin chadal bol buuj ugdeg taltai.
Tuunees bish tednariin tereh zerleg sanaag zogsooh arga baihgui gej bodno.
Tiim uchraas MGL ch ter Tuvd ch ter, tuunii erge toirondoh buhuil (ulsuud) n tednariin hool bolj, ene baidal orgeljilbel tuunii shunaliin zolios boloh n oilgomjtoi.
Tednariig boliulj, horihiin tuld ergen toirondoh (ulsuud) n garaa holbotsgaj, tednariin buduuleg uildliig zogsoohoos oor argagui shuudee.

Mr. Mizushima Satoru
Gambare Nippon! All Japan Committee (http://www.ganbare-nippon.net/)
Odo NHK bolood huviin TV companiudiin niseh tereg n Senkaku (aral)-n deerees zuraglaj bolohgui bolson, HTD-n duremgiilel ingtlee noloogoo uzuulj bn.
Uuniig end baigaa ta buhen o’oriin bieeree zosoohoor uzej baina. Ene tednariin hamgaas aidag zuil yum.
Yaponchuud o’onoo hurtle daruuhan bodol sanaagaa soliltsoj baibal asuudal shiidegdne gedgeesee neg alham uragshilaad, huls nolimsoo asgaruulj zovj baigaa O’MGLchuud, Tuvduud, Uiguruud, Taiwanchuudtai hamtdaa hulsee ursgaj, shaardalgatai yum bol tsusaa ursgah setgelzuin beletgelteigee temtesehgui bolohgui.

Ms. Takada Jun
Nippon Silk Rod Science Club (http://junta21.blog.ocn.ne.jp/)
O’ngorson 3 sart minii bie Ulaanbaatar yavj, Mongoliin erdemtedtei hamtran Dund Asian ornuudad Hyatadiin Communist Namiin zohion baiguulsan tsomiin turshiltiin gamshigiin talaarah erdem shinjilgeenii hural zohiov.
Ene delhiid hunii erh n hamgaas notstoi zurchigdej baigaan Silk Rodoh 3 oron Tuvd, Uigur, O’vor Mongol yum. Gol hohirooch etgeed n HTDCN yum.
Tednii dotroos OMGL-n hunii erhiin zurchil boln baigaliin ed bayalagiin deeremdlees bolson baigali orchnii evdelt n nud halitarmaar baidag.
Tuunees gadana, delhiin haraand ordoggui gunigt zuiluud olon baidag. Ene nutag n gazar deereh tamiin oron gehed ileedehgui yum. Tereh tamiin orniig bii bolgoson n HTDCN yum.
Ui tume hunii ami nasiig bulaaj, ed ho’rongiig n deeremdsen ter chigeeree cho’tgor shulam yum. Humuus minee, iim baidliin huleen zo’vshoor boloh uu?
 
Mr. Nagayama Hideki
Tawan kenkyu Rondan (http://blog.livedoor.jp/taiwankenkyurondan/)
OMGL-n eneh gunigt baidliig HTD bii bolgoson bodit baidliig ihenh Yaponchuud medehgui tul, tsaashidaa urgelj ilchiltsegeeyee.


Uria lozonuud:
Hyatad n OMGL-n baigali orchiniig evdehee zogsoo!
Hyatad n OMGL-n gazar shoroog butsaaj ug!
Hyatad n yalgui OMGLchuudiig darui sulla!
Hyatad n OMGLchuudiig hailuulah bodolgoo zogsoo!
Hyatad n OMGL-g duremgiilhee zogsoo!
Hyatad n OMGL-n nutag belcheeriig evdhee zogsoo!
Hyatad n OMGL humuusiig huuli busaar barivchlhaa zogsoo!
Hyatad n OMGLchuudiig alan hyadhaa zogsoo!
Hyatad n OMGL-s tonil!
Hyatad n Vietnamiin dalain nutgaas gartsgaa.
Hyatadiin tsohin unagyee!

Eserguutsliin bichgiig Mongol Yapon heleer unshaad Yapond suugaa BNHAU-n Elchin Saidiin Yaamnii shuudnii hairtsagand hiiv.